Ontdek de waarde van een Teamcoach

Hoe benut je als teamcoach je toegevoegde waarde in teamcoaching?
In de meeste organisaties word je als professional ingedeeld in een team en steeds vaker in meerdere teams, dit om in samenwerking bepaalde gewenste resultaten te bereiken. Vaak zit je in een vast team of in tijdelijke projectmatige teams. Een goede en vruchtbare samenwerking in een team is echter geen vanzelfsprekendheid.
Aanleiding voor teamcoaching
Er kan van alles aan de hand zijn waarom een team niet (meer) goed functioneert en daardoor het werkplezier onder druk staat;
- Slechte communicatie tussen de teamleden;
- Conflicten en onderhuidse spanningen frustreren de samenwerking;
- Afspraken worden niet goed nagekomen;
- Botsende persoonlijkheden die niet door één deur gaan;
- Meerdere teamleden ervaren onveiligheid en het open gesprek wordt niet meer gevoerd;
- Iedereen werkt op z’n eigen eiland en men zoekt geen samenwerking;
- De teamleden zien weinig reden om met elkaar samen te werken;
- Het leidinggeven en leiding ontvangen sluit niet op elkaar aan;
- Er is slechte en gebrekkige besluitvorming;
- De omstandigheden waarin gewerkt dient te worden zijn slecht;
- De aard van het werk/opdracht sluit niet aan op de kennis en kunde van het team.
4 fundamentele oorzaken om op te lossen
Als één of meerdere van deze problemen (symptomen) structureel aan de orde zijn is teamcoaching een zinvolle interventie. Meestal zijn er onderliggende oorzaken voor de ontstane situatie. De eerste opdracht van een teamcoach is om samen met het team de oorzaak (of oorzaken) boven water te krijgen. Er zijn 4 fundamentele oorzaken te onderkennen die een belangrijke rol kunnen spelen in het ontstaan van de genoemde problemen, te weten:
Oorzaak 1, bestaansrecht: het team heeft geen gezamenlijk doel met elkaar gevonden. Het is niet voor iedereen duidelijk waar men als team voor staat. Simon Sinek noemt dit het vinden van de ‘’Why’’ van het team: waar geloven wij in? waar staat wij voor? Wat drijft ons?
Oorzaak 2, inrichting: binnen het team is onduidelijk en onvoldoende bepaald hoe we als team georganiseerd zijn. Dit heeft te maken met duidelijke rol- en taakverdeling, wijze van informatiedelen en een helder besluitvormingsproces.
Oorzaak 3, dynamiek: er is binnen het team te weinig inzicht in elkaars gebruiksaanwijzing (persoonlijkheid, krachten en zwakten) en men is daardoor niet in staat vruchtbare interactie te hebben met elkaar. Een interactie waarbij men in staat is het beste uit zichzelf en elkaar te halen.
Oorzaak 4: omgeving: het team is onvoldoende instaat haar stakeholders te begrijpen, te dienen en te managen. Dit heeft te maken met goed in verbinding staan en blijven met de belangrijkste stakeholders van het team (w.o. klanten, andere teams, directie, partners).

Rol en toegevoegde waarde van een teamcoach
Als teamcoach kan je van grote toegevoegde waarde zijn in het verbeteren van het functioneren en de prestaties van een team, omdat je:
- geen onderdeel bent van het teamsysteem en daardoor objectief naar het functioneren van het team kan kijken. Je observaties, feedback en conclusies worden beter geaccepteerd omdat je niet emotioneel betrokken bent;
- gelegitimeerd bent, als je de coaching opdracht hebt gekregen, om zonder belang bij de teamdoelen te mogen helpen;
- als professioneel opgeleide teamcoach oplossingen hebt voor diverse vraagstukken in het functioneren van een team. En omdat je hierbij vaardig bent het juiste gesprek en de verbinding tussen mensen te begeleiden.
Om deze toegevoegde waarde te leveren dien je als teamcoach in staat te zijn verschillende rollen te vervullen. Het begint met de rol van “opdrachtnemer” van waaruit je in staat dient te zijn de juiste vraag te achterhalen en een aansprekend voorstel neer te leggen. In deze rol ben je ook verantwoordelijk om te sturen op het bereiken van de afgesproken resultaten.
Daarnaast heb je de rol van ‘’ontwikkelaar’’ om een samenhangende set van interventies te bedenken en uit te werken. Vervolgens ben je natuurlijk ook de begeleider van de teamsessies waarin je sturing geeft aan de groepsdynamica. In deze rol ben je bezig met:
- het helpen dat de teamleden zich uitspreken en naar elkaar luisteren;
- het team bewust maken van en te confronteren met de negatieve interactiepatronen;
- het begeleiden van het team in het vinden van oplossingen en het maken van nieuwe afspraken;
- het team en teamleden helpen met het eigen maken van nieuwe gewenste vaardigheden.

Wat moet je als teamcoach kunnen?
Om al deze rollen goed te kunnen vervullen dien je als teamcoach te beschikken over een groot aantal vaardigheden:
- Zelfkennis: weten hoe je je kwaliteiten optimaal kan benutten en voorkomt dat je valkuilen je in de weg zitten. Hierbij in staat zijn jezelf te zijn;
- Oordeelsvorming: vanuit een neutrale houding en zonder oordeel feedback kunnen geven en indien nodig confronteren;
- Sensitiviteit: goed aanvoelen wat er speelt (conflicten en emoties) tussen personen en bij personen in het team;
- Analyseren: in staat zijn ineffectieve patronen in het team te zien en onderliggende oorzaken te ontdekken;
- Presenteren: in staat zijn je aanpak van het teamtraject, je bevindingen en je boodschappen goed over te brengen;
- Effectief communiceren: vaardig zijn in het sturen van het gesprek met de groep en individuen. Hierbij zorgen dat je begrepen wordt;
- Luisteren: in staat zijn zodanig te luisteren dat iedereen zich begrepen en gezien voelt;
- Sturen van groepsdynamica: effectief de interactie tussen de teamleden sturen zodat iedereen betrokken blijft, zich veilig voelt en een bijdrage levert;
- Vragen stellen: open vragen stellen zodat iedereen de ruimte voelt om zich te uiten en zich daarbij veilig voelt;
- Helicopterview: in staat zijn het overzicht te houden over de aanpak, de voortgang en de benodigde bijstellingen van het teamtraject;
- Proces regisseren: in staat zijn de opdrachtgever te ondersteunen en te adviseren in het maken van keuzes t.a.v. de aanpak van het teamtraject.
Hoe staat jouw team ervoor?
Omdat de samenwerking in teams binnen organisaties niet vanzelf gaat, is het soms nodig om een teamcoach in te zetten. Vooral als je merkt dat er bij veel mensen in het team geen werkplezier meer is en er een eilandjescultuur is ontstaan. Eén of meerdere oorzaken kunnen hieraan ten grondslag liggen, zoals al eerder in deze blog is besproken: het team mist een gemeenschappelijk doel, rol en taakverdeling is niet helder, botsende persoonlijkheden of geen goede verbinding met belangrijke stakeholders.
Een kundig teamcoach die over de juiste vaardigheden beschikt kan van grote toegevoegde waarde zijn om het team te helpen de weg weer omhoog te vinden. Bekijk onze Cursus Team Management of cursus Teamcoach.
Hoe staat jouw team ervoor? Wil je ideeën opdoen voor teamontwikkeling of teamcoaching leren? Neem contact met mij op voor inspiratie en tips.
Robert Tjoe Nij (06-53215978)
robert@bewegingveroorzakers.nl
Lees ook de andere blogs:
Teamontwikkeling
5 redenen om te investeren in teamontwikkelingTeamontwikkeling krijgt in de meeste organisaties te weinig aandacht In...
Leren delegeren
Een burn-out voorkomen door Leren delegerenKun je leidinggeven leren? Leidinggeven is een heel mooi vak waarin je als...
Change management
Change ManagementSuccesvolle leiders blinken uit in change management In dit artikel leg ik uit waarom je...